HCT – Hematokrit Nedir?

HCT - Hematokrit Nedir
Paylaş
 

Kan; esas olarak serum adı verilen, berrak bir sıvı içerisinde askıya alınan kırmızı kan hücreleri ve beyaz kan hücrelerinden oluşur. Hematokrit (HVC); vücudumuzdaki toplam kan hacmindeki kırmızı kan hücrelerinin yüzdesidir. Sağlığımız için hayati önem taşıyan kırmızı kan hücrelerini vücudumuzdaki kanın metro sistemi olarak düşünebiliriz. Bünyemizdeki oksijen ve besinleri çeşitli yerlere taşırlar. Vücudumuzun doğru oranda kırmızı kan hücrelerine sahip olması, sağlıklı olmamız için son derece gereklidir.

Doktorunuz, kırmızı kan hücrenizin azlığı veya çokluğunu ölçmek için sizden bir test ister bu testi mutlaka yaptırmalısınız. Bu yapılan testin adı HVC yani Hematokrit’tir. Doktorunuz, tam kan sayımı (CBC) testi yapılmasını isterse bunun içinde Hematokrit’de vardır. Tam kan sayımındaki diğer testler Hemoglobin ve Retikülasit sayımıdır. Doktorunuz kırmızı kan hücresi sayınızı anlamak için genel kan testi sonuçlarına bakar Hematokrit; bir doktora kişinin sağlığı hakkında çok şey söyleyebilen temel bir testtir. Hematokrit testinin doktorunuz tarafından istenme nedeni;
a- Anemi
b- Lösemi
c- Kurutma (kuru ağız ve kuru göz bulgularına yol açan bir hastalık)
d- Beslenme eksiklikleri

Bu hastalıklardan bir veya bir kaçını test etmek içindir.

Hematokrit (HCT) bir yüzde olarak ifade edilir örneğin %30’luk bir Hematokrit, 100 mililitre kanda 30 mililitre kırmızı kan hücresi olduğu anlamına gelir.

Hematokrit (HCT) Nasıl Ölçülür?
İlk önce küçük bir kan örneğine ihtiyaç vardır bu kan parmak ucumuzdan veya kolumuzdaki bir damardan alınabilir. Bir çok laboratuvarda, Hematokrit, kan sayımı (CBC) olarak adlandırılan, çeşitli kan testlerini otomatik olarak belirleyen bir makine ile ölçülür.



Normal Hematokrit (HCT) Nedir?

Hematokrit için normal aralıklar yaş ve ergenlikten sonra bireyin cinsiyetine (kadın veya erkek) oluşuna bağlıdır. Normal aralıklar ise şunlardır;

Yaşı Normal Değeri
Yeni Doğan %55 – %68
1 Haftalık Bebek %47 – %65
1 Aylık Bebek %37 – %49
3 Aylık Bebek %30 – %36
1 Yaş %29 – %41
10 yaş %36 – %40
Yetişkin Erkekler %42 – %54
Yetişkin Kadınlar %38 – %46

Düşük Hematokrit (HCT) Ne Anlama Gelir?

Düşük bir Hematokrit, kırmızı kan hücrelerinin yüzdesinin o kişinin yaşı, cinsiyeti, hamile olup olmadığı gibi normalin alt sınırlarının daha da altında olduğu anlamına gelir. Düşük Hematokrit’in adı da Anemi‘dir. Nedenleri şunlardır.

  • Kanamalar (ülser, travma, kolon kanseri, iç kanama)
  • Kırmızı kan hücrelerinin yıkımı (genişlemiş dalak)
  • Üretimi azaltılmış kırmızı kan hücreleri (kanser, kullanılan ilaçlar, kemik iliği problemleri)
  • Yetersiz beslenme (B12 vitamini, demir eksikliği)
  • Aşırı su içme
  • Böbrek yetmezliği
  • Kronik iltihaplanmalar
  • Lösemi (kan kanseri)
  • Kemoterapi tedavisinde kullanılan ilaçlar
  • Lenfoma (beyaz kan hücresi bozukluğundan dolayı çok sayıda beyaz kan hücresi oluşması)
  • Hamilelik

Düşük Hematokrit Belirtileri Nelerdir?
Kanımızdaki normalin altındaki Hematokrit belirtileri ise şunlardır.

    Yeterli miktarda idrara çıkamama
    Saç dökülmesi
    Ağız kuruluğu
    Vücudun susuz kalması
    Dalak büyümesi
    Baş dönmesi
    Baş ağrısı
    Nefes darlığı
    Soluk beniz
    Bayılma
    Halsizlik
    Güçsüzlük

Düşük Hematokrit Tedavisi

Düşük Hematokrit Tedavisi
Düşük Hematokrit, yükseğine göre daha fazla görülen bir durumdur.

Demir bakımından zengin bir beslenme programı uygulamalısınız. Balık eti, kırmızı et, sakatat, fasulye, barbunya, deniz ürünlerini bolca tüketmelisiniz. Ayrıca yeşil sebzeler sofranızdan eksik olmamalıdır.

B12 vitamini eksikliğini gidermeniz için, tavuk ve dana ciğeri, kümes hayvanları, yumurta fazla yemelisiniz. Ayrıca brokoli, tam buğdaylı ekmek, domates ve portakal düşük Hematokriti yükseltmeye yardımcı olabilecek besinlerdir. Bolca mercimek tüketmekte çok faydalıdır.

Günde en az 30 dakika orta tempoda egzersiz yapılmalıdır.

Yüksek Hematokrit Ne Anlama Gelmektedir?

Yüksek Hematokrit ise, düşük Hematokritin tam tersine kırmızı kan hücresinin normalin üst sınırlarının daha da üstünde olduğu anlamına gelir. Yüksek Hematokrit nedenlerini şöyle sıralayabiliriz.

  • Doğuştan kalp hastlaığı
  • Böbrek tümörü
  • Akciğer hastalıkları
  • Yüksek yerde yaşamak (havadaki oksijen miktarının azalması nedeniyle, Hematokrit oranı yüksek olabilir)
  • Polisitemi Vera (görünürde biri sebep olmadan alyuvar sayısında bir artış olması)
  • İshal
  • Vücudun susuz kalması
  • Ciltte meydana gelen yanıklar
  • Sigara içme alışkanlığı
  • Addison hastalığı (böbrek üstü bezlerinin kabuk bölgesinden, salgılanmadaki yetersizliğe bağlı olarak bazı hormonların kanda azalması)
  • KOAH
  • Kronik uyku apnesi
  • EPO Doping ilaçları (bazı sporcular müsabaka anında performanslarını arttırmak için bir takım ilaçlar kullanmaktadırlar. Epogen ve epo türü ilaçlar bunun içindir fakat bu ilaçlar Hematokrit seviyesinin yükselmesine sebep olmaktadır.
  • Hamilelik
  • Akciğer embolisi (kendisini hissettirmeden ortaya çıkan akciğer atar damarını tıkamaya sebep olan hastalık)
  • Akciğer fibrozisi (akciğer sertleşmesi kalınlaşması)

Yüksek Hematokrit Belirtileri Nelerdir?
Kandaki; normal üst değerlerin daha da üstüne çıkan Hematokrit oranının vücuttaki belirtileri şunlardır.

– Vücutta kolay morarma
– Karın ağrısı
– Ciltte kaşıntı
– Eklem ve kas ağrıları
– Halsizlik
– Dışkıda kan
– Güçsüzlük
– Baş ağrısı

Yüksek Hematokrit Tedavisi

Dahiliye doktorları düşük yada yüksek Hematokrit rahatsızlığında size yardımcı olurlar ayrıca;

1- İçeriğinde demir oranı yüksek olan yiyecekler tüketmemelisiniz.

2- Sigara alışkanlığınızı terk etmelisiniz.

3- Kanınızın sulanmasını yardımcı olacak olan günde 1 adet aspirini doktorunuza danışarak kullanabilirsiniz.

4- Deniz seviyesine yakın yerlerde yaşama yolları arayın. Oksijen seviyesi düşük olan yerler (yüksekler) uygun değildir.

5- Alyuvar yoğunluğunu azaltmak için belli aralarda kan verin.

6- Hematokrit seviyesini düşürmek için bolca greyfurt tüketin.

7- Aşırı su kaybı Hematokrit seviyesinin yükselmesine sebep olabilir. Günde 25,-3 litre su tüketmeye özen gösterin.

İlgili Konu : WBC Neden Yükselir, Normal Değeri Ne Olmalı?

Bu yazı 448 kere okundu.
  • Site Yorum

Bir yorum bırak