Hamilelikte Oruç Tutmak

Rabbimizin bize gönderdiği kutsal kitabımız Kur’an-i Kerim’in Bakara Suresinin 2/184. ayetinde “Oruç, sayılı günlerdedir. Sizden kim hasta yada yolculukta olursa, tutamadığı günler sayısınca başka günlerde tutar oruca gücü yetmeyenler ise bir yoksul doyumu fidye verir. Bununla birlikte, gönülden kim bir iyilik yaparsa (mesela fidyeyi fazla verirse) o kendisi için daha hayırlıdır. Eğer bilirseniz oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdır.” Bakara 2/185’de ise “(O sayılı günler), insanlar için bir hidayet rehberi, doğru yolun ve hak ile batılı birbirinden ayırmanın ap açık delilleri olarak Kur-an’ın kendisine indirildiği Ramazan ayıdır. Öyle ise içinizden kim bu aya ulaşırsa, onu oruçla geçirsin. Kim de hasta veya yolcu olursa, tutamadığı günler sayısınca başka günlerde tutsun. Allah, size kolaylık diler zorluk dilemez. Bu da sayıyı tamamlamanız ve hidayete ulaştırmasına karşılık Allah’ı yüceltmeniz ve şükretmeniz içindir.” Gördüğünüz gibi Kur’an-i Kerim bütün açıklığı ile bu durumu anlatmıştır. Karar vermek hamile olan anne adaylarına kalmaktadır.

Din adamlarımızdan Nureddin YILDIZ’ın yorumu şöyledir “oruçlu iken, baş dönmesi, hareket azalması, göz kararması gibi sıkıntılar yaşayan hamile bayan orucunu bozmalıdır. Böyle bir durumda oruç bozarsa iyileştikten sonra o bozduğu gün sayısı kadar kaza eder. Hiç bir vebale de girmez, o bu ümmetin neslini çoğaltmak için görevlidir. Allah’ın rahmeti onunladır. Bu durum 2-3 kere tekrarlanırsa bu ramazan ayında tekrar niyetlenmesine gerek yoktur. Hepsini kaza eder.”

Ramazan ayının yaklaştığı şu günlerde, bir çok hamile anne adayı “oruç tutmalı mıyım?” veya “tutacağım oruçtan yavrum etkilenir mi?” diye düşünmektedir. Kadın doğum uzmanları hamileliğin her anının hem bebek, hemde anne için aynı önemde olduğunu anlatmaktadır. Hamilelik dönemindeki sağlıklı beslenmenin, sağıklı bir gebeliğin olmazsa olmazlarından olduğu herkesin bildiği bir gerçektir.

Kadın hastalıkları doğum ve tüp bebek uzmanı Op. Dr. Betül Görgen “İslamiyette gebe kadınlar için oruç zorunlu değil” demiştir. Doktor Betül Görgen’in ifadesi ile “gebeliklerinin ilk 3 ayı içinde oruç tutanlarda düşük doğum oranı sıklığı %10 daha fazladır. Erken doğum oranı olasılığı da oruç tutmayanlara göre daha yüksektir.”

Hamile olan bir kadının;
1- Doktoru ile görüşüp, onun onayını aldıktan sonra
2- Düzenli ve dengeli beslenme prensiplerine uyduğu sürece ramazan ayı boyunca oruç tutmasında hiç bir sakınca yoktur. Aksine orucun insan sağlığına faydalarından da nasibini alacaktır.

Şeker hastalığı, yüksek tansiyon ve kalp hastalıkları gibi rahatsızlıkları bulunan hamile bayanlar mutlaka sıkı bir doktor kontrolü altında oruçlarını tutmalıdır. Ramazan ayında annenin beslenme programı sadece annenin değil bebeğinde ihtiyaçlarını ve sağlığını düşünerek düzenlenmelidir. Özellikle hamileliğin ilk 3 ayında ve son aya denk gelen ramazan ayında oruç tutmak mutlaka hekim izni ile olmalıdır.

Hamilelik dönemi vücudun enerji ve değişik besin ihtiyacının bir hayli fazla olduğu bir dönemdir. Tutulan oruç anne ve bebeğin bu ihtiyaçları temin etmesini engelliyorsa oruç tutmaya ara verilmelidir. Hamile annenin ve bebeğin sağlığı her zaman ön planda tutulmalıdır, dinimizde bu şekilde emretmektedir. Ayrıca oruç tutan hamile kadınlarda kusma, bulantı, mide yanması ve ekşimesi daha da artabilir. Böylesi durumlarda anne ve bebek sağlığı öncelikli olmalı, oruç tutmaktan vazgeçilmelidir.

Son bir kaç yıldır olduğu gibi bu yılda ramazan ayı nispeten sıcak olan aylara denk gelmektedir. Oruç tutan hamile bayanlarda özellikle sıvı alımındaki yetersizliğe bağlı tansiyon düşmesi, halsizlik, çarpıntı, uzun açlık sürecinden sonra gelen iftarla birlikte kan şekerindeki ani yükselme, tansiyondaki yükseliş gebe bayanlarda orucun bazı olumsuz etkileridir.

Hacettepe Üniversitesinden bir grup bilim adamının yaptığı araştırmaya göre, vücut su miktarındaki en fazla kayıp ramazan ayının ilk haftasında olduğu anlaşılmıştır. Ülkemizde 2006 yılında yapılan bir araştırma sonucunda ramazan ayı içerisinde ve bittikten 2 hafta sonra yaşları 18-38 arasında değişen 19 emziren anneden anne sütü örnekleri alınmıştır ve sütlerin besin öğesi içeriğinde belirgin bir değişiklik görülmemiştir. Ayrıca bebeğin büyüme ve gelişmesini etkileyecek hiç bir kötü sonuç ortaya çıkmamıştır.

Yapılan bir çalışmada, ramazan ayında oruç tutan annelerin, bebeklerinin ultrasondaki görüntülerinde nefes alıp vermelerinde azalma saptanmıştır fakat bu durum doğum sırasında her hangi bir probleme sebep olmamıştır. Ayrıca hamilelikte oruç tutan annelerin bebekleri doğum sonrası izlenmeye alınmış bir çok zeka testi ve fiziksel testler uygulanmıştır, hiç birinde olumsuz bir duruma rastlanmamıştır.

Bazı hamile bayanlarda düşük riski vardır. Bu sorunu olan bayanların bol sıvı tüketmeleri gerekmektedir, ramazan ayında uzun saatler susuz kalınacağı için oruç tutmak sakıncalıdır. Kanaması olan hamile bayanlarda, kanaması devam ettiği sürece oruç tutması tehlikelidir gebe bayanların oruç tutması halinde yeterli miktarda su ve sıvı gıda almaları çok önemlidir. Anne adayının vücudunun susuz kalması erken bir doğuma sebep olabilir.

Oruç Tutan Hamile Kadınlar Nelere Dikkat Etmelidir?

Ramazan ayında oruç tutmak isteyen hamile kadınlar aşağıda belirttiğimiz kurallara mutlaka uymalıdır. Kendi sağlıkları ve bebeklerinin sağlığı bu kurallara uymakla sağlanır.

1-) Her gün mutlaka süt için ve süt ürünlerini bolca tüketin. (her hangi bir alerjiniz varsa tabi ki içmemelisiniz)

2-) Sütünüzün azalmaması için günde en az 2,5-3 litre su içmelisiniz. Vücudun susuz kalması bir çok istenmeyen duruma sebep olabilir.

3-) Aşırı şekerli ve çok yağlı gıdalardan, tatlılardan kaçının. İçeriğinde meyve bulunan sütlü ve hafif tatlıları tercih edin.

4-) Mevsim meyvelerini ve sebzelerini bolca tüketin. (karpuz, kavun, şeftali, kayısı, kiraz, enginar, semiz otu, bakla, bezelye, yeşil biber, brokoli, taze fasulye sıraya konularak mutlaka yenmelidir)

5-) Bebeğinizi emziriyorsanız marketten alınan faydasız meyve suları ile kalori ihtiyacınızı gidermeyin onun yerine kendi sıkacağınız meyve suları için, bolca tam tahıllı ve esmer ekmek tüketin sizin için hazırladığımız ev yapımı meyve sularını BURADAN inceleyebilirsiniz.

6-) Vücudunuzun protein ihtiyacını karşılamak için et, tavuk, balık, yumurta ve kuru baklagillerin her gün sofranızda bulunmasına özen gösterin.

7-) Gece sahura kalkmayı sakın ihmal etmeyin. Bütün gün aç kalacağınız ve bebeğinizin sağlığını düşünerek sahurda yiyeceklerinize dikkat edin. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı Op. Dr. Özge ÖZTÜRK’ün sahur ve iftar için örnek menüsü şöyledir;

Sahur
– 75 gram (3 dilim) tam tahıllı ekmek
– 60 gram (2 kibrit kutusu büyüklüğünde) beyaz peynir
– 1 adet yumurta
– 2 adet ceviz
– 1 tatlı kaşığı pekmez
– Domates, salatalık, yeşillik, biber

Yarım Saat Sonra
3 yemek kaşığı yoğurt
1 tatlı Chia tohumu (omega-3 açısından oldukça zengindir)

İftar
– 1 adet hurma
– 1 tatlı kaşığı zeytinyağı ilave edilmiş salata
– 1 kepçe çorba
– 1 dilim tahıllı ekmek
– 3 yemek kaşığı yoğurt

Yarım Saat Sonra
6 yemek kaşığı susuz sebze yemeği
90 gram haşlama veya ızgara et, tavuk, balık, peynir veya 8 yemek kaşığı kuru baklagil yemeği
4 yemek kaşığı pilav

1 Saat Sonra..
2 porsiyon meyve
1 su bardağı süt

Gün boyunca içilemeyen su, iftarla sahur arasında 15 bardak olacak şekilde tüketilmelidir.

Canan Karatay’ın Hamileler İçin Ramazan Tavsiyeleri

Canan hocanın, ramazan ayında oruç tutan herkesi özellikle hamile kadınları yakından ilgilendiren öneri ve görüşleri şunlardır.

Sahurda yumurta, peynir, yoğurt, ceviz, badem gibi sağlıklı proteinler ve karbonhidratlar bolca tüketilmelidir.

Sahurda tatlıdan ve reçelden uzak durmanız gerekir.

Sahurda tarçınlı süt içerek çok daha rahat bir ramazan geçirebilirsiniz.

Oruç tutarken kendisini enerjisiz ve güçsüz hissedenler zeytinyağı tüketmelidir.

Sahura kalkmadan oruç tutmak vücut için son derece sakıncalıdır.

Ramazan pidesini ölçülü yemeğe dikkat edilmelidir. (bir avuç içini geçmemeli)

İftar sofrasında salata, cacık, ayran, sulu ve zeytinyağlı yemekler olmalıdır.

İftar ve sahur arasında ağır tatlılar yerine taze meyveler, limonlu ve şekersiz çaylar yada ayran tercih etmelisiniz.

Diyetisyen Dilara KOÇAK’ın Hamileler İçin Beslenme Programı

Ünlü diyetisyen Dilara Hanımın oldukça sağlıklı olan sahur ve iftar programının listesi

Sahur

İftar

Saat 22:00 – 23:00 Arası
1 bardak süt veya 4 yemek kaşığı yoğurt
2 porsiyon meyve
Bol su
Haftada iki kez ara öğün yerine sütlü tatlı (güllaç)

Örnek Sahur Menüleri

Menü 1
Tam buğday ekmeğine bol peynirli tost
Domates, biber, salatalık,roka, maydanoz
1 su bardağı ayran
1 armut veya 4 kayası

Menü 2
Melemen
Cacık
2-3 dilim esmer ekmek
5-6 çilek veya yeni dünya

Menü 3
2 dilim az tuzlu peynir
6-7 zeytin
domates, salatalık, biber
2-3 ceviz
1 bardak su
1 elma

Menü 4
3 yemek kaşığı yulaf
3-4 kaşık tam tahıllı gevrek
1 bardak süt
10 badem
1 orta boy muz

Menü 5
5-6 yemek kaşığı lor peyniri
Üzerine biraz zeytin yağı veya baharat gezdirdiğiniz domates, salatalık, biber
2-3 dilim esmer ekmek
1 bardak ayran

Menü 6
2 yumurta ile yapılmış omlet
1 kase cacık veya yoğurtlu semiz otu
2 dilim esmer ekmek
1 şeftali
3 tane kuru veya taze kayısı

“Bizde Pembe Sihir ailesi olarak, sizlere hayırlı ve sağlıklı ramazanlar diliyoruz..”